BÀN THỜ

Về cách thức thờ tự, nếu như phòng thờ rộng có thể thờ “tiền Phật hậu linh”: Đặt bàn thờ Phật ở trước, bàn thờ gia tiên ở phía sau, vị trí thấp hơn. Nếu không gian hẹp, thì có thể thờ “thượng Phật hạ linh”: Bàn thờ Phật ở trên, bàn thờ gia tiên ở phía dưới (chính giữa hoặc hai bên). Lưu ý bàn thờ gia tiên phải thấp hơn bàn thờ Phật một bậc.

Tuy nhiên, không phải khi nào chúng ta cũng có được một căn phòng riêng biệt trong một không gian rộng để có thể bố trí riêng biệt bàn thờ tổ tiên và bàn thờ phật. Vậy câu hỏi đặt ra rằng, nếu với diện tích căn phòng hẹp và buộc phải để chung ban thờ gia tiên và ban thờ phật thì cần bố trí như nào cho đúng?

1. Cách bố trí bàn thờ phật và gia tiên trên cùng một bàn thờ đứng

Bàn thờ đứng là mẫu bàn thờ được đặt nằm trên mặt đất của phòng thờ, thường là một chiếc bàn thờ và 1 bàn cơm, một chiếc tủ thờ hoặc kệ chuyên dụng. Người ra gọi đó là bàn thờ đứng.

Với trường hợp này, thì việc bố trí khá dễ dàng bởi thường là có nhiều diện tích trưng bày hơn cho các vật phẩm và phụ kiện đồ thờ.

Về tổng quan chung, khu vực ban thờ gia tiên sẽ có các thứ tự như sau:

• Bát hương gia tiên chung (hay còn gọi là bát hương tổ) sẽ ở giữa và cao nhất. Bên trái là đặt bát hương ông mãnh và bà cô, bên phải là đặt bát hương ông thổ địa và người mới mất (nếu có người mới mất). Lưu ý, đặt thấp hơn bát hương gia tiên một chút.
• Nếu ban thờ của bạn có các đồ thờ như lưu hương, đèn hạc thì sẽ bố trí ở vị trí thứ 2 sau bát hương gia tiên chính. Hoa quả bánh trái và mâm cơm cúng sẽ được đặt ở vị trí thứ 2 và thứ 3 (tính từ vị trí của bát hương gia tiên chính).

Vị trí để bố trí, về cơ bản sẽ được chia thành 2 phần (trên, dưới). Theo đó, phần trên sẽ là khu vực để thờ phật. Nghĩa là, những phần thuộc ban thờ phật sẽ được bố trí cao nhất so với khung hình chung của cả ban thờ. Tuyệt đối không được đặt tượng phật ngang hàng hoặc thấp hơn so với bát hương gia tiên. Vì thế để có thể bố trí ban thờ Phật và gia tiên trên cùng một bàn thờ đứng sẽ có những cách sau:

1.1. Sử dụng bàn thờ được phân cấp rõ ràng: nhị cấp, tam cấp 

Bàn thờ nhị cấp

Bàn thờ Tam cấp

Giải pháp đầu tiên được kể đến là sử dụng những mẫu bàn thờ đứng được thiết kế nhị cấp, tam cấp tùy theo nhu cầu của từng gia chủ. Lợi thế của mẫu bàn thờ này là đã phân cấp rõ ràng bởi vậy việc của bạn chỉ sắp xếp ban thờ hợp lý đúng theo quy tắc là đã hoàn thành. 

1.2. Sử dụng tam sơn kết hợp đế gỗ

Nếu như việc sử dụng bàn thờ nhị cấp, tam cấp khiến bạn không vừa ý về thẩm mỹ hoặc do nhà bạn đã có sẵn bàn thờ đứng từ trước nên gia chủ muốn tận dụng thì có thể sử dụng “tam sơn” để thay thế cho bàn thờ nhị cấp, bàn thờ tam cấp.

Sử dụng tam sơn kết hợp với đế gỗ cao

Như vậy, tượng phật đặt ở giữa, cao nhất; bát hương phật đặt ở phía dưới, ngay chân tượng phật. Hai bên là để bố trí lọ cắm hoa. Tùy theo ban thờ bạn đã bố trí là nhị cấp, tam cấp hay tứ cấp mà bố trí, nếu chỉ là tam cấp thì cấp cao nhất là nơi để tượng phật, cấp thứ 2 là để bát hương phật, hoa quả và bánh trái.

Ở cấp còn lại của ban thờ là nơi để bố trí cúng gia tiên. Cũng tùy từng hoàn cảnh, tùy từng số lượng bát hương trong gia đình để có phương án sắm bàn thờ theo số lượng cấp cho phù hợp.